کلید مینیاتوری چیست؟
کلید های مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری کلیدی مکانیکی اتوماتیک است. فیوزی است که جریان عبوری برق را در اضافه شدن بار کنترل می کند. بنابراین در مقابل مشکل اتصالات کوتاه واکنش نشان داده قطع می شود مجدد با زدن کلید یا بصورت اتوماتیکی جریان وصل می شود. کلید مینیاتوری به دو صورت تنظیم می شوند حرارتی و مغناطیسی از مدل های موجود در ایران است.
روش کار کلید مینیاتوری مغناطیسی :
اتصال کوتاه گونه ای باگ در سیستم است که باعث عبور جریان بیش از حد از مدار می شود. جریان زیاد باعث حرارت بیش از حد در مدار می شود و خرابی حتی آتشسوزی مصرف کننده ها می شود. کلید مینیاتوری اتوماتیک توسط سیم پیچ های تابیده شده با دور کمتر مشخص می کند.
کاربرد بی متال در فیوز مینیاتوری ها :
قطعات فلزی بی متال جریان بار اضافی فیوز مینیاتوری را مشخص می کنند. هر زمان جریان زیادی از قسمت مصرف کننده ایجاد شود دو قطعه نیم هادی بی متال خم شده و کلید اصلی مینیاتوری عمل می کند. مقدار آمپر جریانی در کلیدهای مینیاتوری از 3 تا 100 آمپر متغیر است . کلید های قطع کننده آنها سه پل ، تپل و تک پل می باشد که در بازار سه فاز و تک فاز خرید و فروش می گردد. برای مدارهای که جریان اتصال کوتاه بیشتری است از کلید اتوماتیک کمپکت به جای مینیاتوری ها استفاده می شود.
روش خرید کلید های مینیاتوری استاندارد :
فیوز های مینیاتوری بر پایه سرعت و قدرت قطع کردنشان طبقه بندی می شوند علاوه براین مقدار پل ها آنها هم موثر است. نکات مهمی که زمان خرید مینیاتوری لازم است بدانیم این است که بستگی به مکان و ساختمان مورد استفاده اندازه حفاظت کلید انتخاب شود.
طبقه بندی کلید های مینیاتوری :
بستگی به تایپ کلید تندکار و کند کار هستند قدرت آنها بستگی به اندازه سرعت قطع جریان دارد. بالا بودن سرعت در واکنش نشان دادن کلید های تندکار در جریانات زیاد بسیار سریع است. کلید کند کار سرعت قطع کنندگی کمتری دارند و میبایست جریان بار اضافی بیشتری به آنها اعمال شود بنابراین در مدار ماشین آلات و دستگاه های موتوری استفاده می شود.
فیوز مینیاتوری تایپ B
تیپ روشنایی است در کابلکشی ساختمان هایی کاربرد دارند که درصد برقراری اتصال کوتاه کمتری وجود دارد. سرعت قطع این نوع کلید مینیاتوری بالا است بنابراین در منازل مسکونی استفاده می شود.
فیوز مینیاتوری کندکار تیپ c
تیپ کلید مینیاتوری موتوری برای موتورهایی با جریان کم استفاده می شود مثل شوفاژخانه ، کولرهای گازی اندازه قطع کنندگی میان 4 تا 11 برابر جریانات نامی فیوز عمل می کند.
فیوز مینیاتوری زیر کندکاری تایپ D
کلید مینیاتوری ترانسفورماتوری است در بیمارستان ها و دستگاه های صنعتی فشار قوی تایپ D استفاده می شود. اندازه واکنش کلید d میان 10 تا 20 برابر جریان اسمی است بنابراین اندازه جریان واکنش این نوع فیوز از دیگر کلید ها بالا تر است. استفاده فیوز d در ساختمان های مسکونی چون نوسان کمتری وجود دارد و واکنش استانداردی نشان نمی دهد جایز نیست.
فیوز مینیاتوری تیپ K :
این نوع کلید مینیاتوری تایپ قدرت است جهت محافظت برق قدرت تران ها و موتورهای خود القایی استفاده می شود. در مقایسه با تیپ D از واکنش بالاتری برخوردار هستند و جریان 8 تا 12 برابر جریان اسمی واکنش کلید صورت می گیرد. از نظر کیفیت و کارایی بین تیپ های دی و سی قرار می گرد.
فیوز مینیاتوری کلید تیپ z
از حساس ترین کلید های مینیاتوری ساختمانی است واکنش فیوز در جریان خطی میان 3 تا 4 برابر بالاتر از جریان اسمی دارد. با سرعت بیشتری در مقایسه با سایر مینیاتوری ها مدار را قطع می کند. بنابراین موار استفاده این نوع فیوزها در بوردهای الکتریکی و الکترونیکی مخصوص و صدمه پذیر کاربرد دارند.
لوازم فرعی و کمکی کلید های مینیاتوری
برای نصب و راه اندازی کارآمد تر فیورها از کمکی ها استفاده می شود. از لوازم جانبی می شود کنتاکت های کمکی خطا ، رله آندر با ولتاژ ترایپ ، قفل کن ، رله شینه تریپ نام برد.
تعداد پل های مینیاتوری :
مینیاتوری سه پل همراه با نول پایه ای برای نول در یک قسمت جدا ساخته می شود پس مراقبتی برای نول نیست و فقط برای قطع نل قرار گرفته در 3 فاز است. اما مینیاتوری 4 پل روی پایه اش محافظت قرار دارد. کلید مینیاتوری ac در دستگاه های dc استاندارد نیست و فیوز در زمان صحصیح قطع نمی شود و باعث کاهش طول عمر وسیله می شود.
عکس و نقشه کار کلید مینیاتوری
در عکس زیر علامت های مشخصی از نقشه عملکرد انواع کلید های مینیاتوری مشخص شده است. اغلب نموداری در فیوزهای استاندارد حک می شود.
مقدار جریان های مجاز روی فیوز مینیاتوری :
جریان در مینیاتوری ها بستگی به روش استفاده و نوع کارایی به دو حالت زیر طبقه بندی می شود.
لحظه ای : جریانی که در مدت زمان کمتر از یک ثانیه است و تحمل فیوز مینیاتوری طبق اعداد درج شده روی کلید بین 3000 تا 6000 آمپر می باشد. این عدد اندازه جریانی است که فیوز تحمل می کند و بیشتر از آن باعث از بین رفتن کلید می شود.
نامی : اندازه جریانی نرمالی است که فیوز به شکل متداول بدون قطعی تحمل می کند . در صورت بیشتر شدن جریان مینیاتوری بصورت اتومات قطع می شود.
قسمت های داخلی کلید مینیاتوری :
در عکس زیر تمام قسمت های ساخته شده داخلی مینیاتوری مشخص است .
به ترتیب :
1.دستگیره کلید اتصال و قطع
2. اهرم متحرک
3. کمکی کنتاکت
4. ترمینال ورود و خروج قدرت
5. ورودی بی متال
6. پیچ درجه بندی واکنش
7. سیمپیچ قطع
8. جرقه گیری
قسمت های درونی فیوز مینیاتوری :
انواع حفاظت کلیدهای مینیاتوری :
حفاظت از جان آدم در مقابل برخورد غیر مستقیم (محافظ جان)
مراقبت از سیستم کابل کشی در مقابل آتش
خفاظت دمای بالا در مقابل بار اضافی
قطع کردن انواع مدار ، اتصال کوتاه
محافظت از قسمت درست مدار و جدا کردن آن از قسمت خراب شده
کارایی فیوز کلید مینیاتوری :
فیوزهای مینیاتوری بسته به محل قرار گرفتن کاربردهای مشابهی دارند.
ورودی تابلوهای برق قرار دارند
استاندارد کننده مدار PLC و نیمه هادی
محافظت از سیستم موتور های الکتریکی
در قسمت آخر خطوط توزیع ولتاژ ضعیف
محافظی براب مصرف کننده های ساختمانی و روشنایی هستند
مراقبت از مدار ترانسفورماتور الکتریکی
در صنعت های سنگین مدار قدرت موتور و گرمایشی
مزیت های استفاده از فیوز مینیاتوری به جای کلید :
مینیاتوری ها بعد از قطع کردن مدار قابل راه اندازی هستند. اما فیوزها بعد از رفع مشکل مدار می سوزند و قابل مصرف نیستند. کلید های مینیاتوری حساس تر عمل می کنند و خطاهای بسیار کوچک را تشخیص می دهند. کلید های مینیاتوری عملیات مراقبت و کنترل کردن را کاملا درست انجام دهند . از نظر قیمتی خرید کلید مینیاتوری از فیوز گران تر است اما در دراز مدت با کارایی و بیشتری که کلید ها دارند بهتر از فیوزها هستند. فیوزها با قرار گرفتن میان مدار میسوزند اما مینیاتوری ها خیر بنابراین هزینه در درازمدت کمتر می باشد.
علامت و مشخصات روی فیوزهای مینیاتوری :
شرکت های سازنده : مثل برند شرکتی مینیاتوری ، هیوندایی ، اشنایدر ، لگرند ، LS ، زیمنس ، شوان
مقدار جریان قابل عبور یا حداکثر توان آمپر تحملی کلید مینیاتوری
کلید استارت و خاموش به ترتیب قرمز و سبز
ولتاژ اسمی بر اساس اندازه ولت
ریست کلید
توان قطع کننده بر پایه آمپر
آزمایش سلامت کلید مینیاتوری :
آزمایش کلید های مینیاتوری راحتر از کمکی ها است بهترین روش کلید مینیاتوری را مثل نقشه متصل در مدار نصب شود. حال با بالاترین ولتاژ به کلید شوک می دهیم. اگر باعث قطع شدن مینیاتوری شد نشان دهنده سلام بودن کلید است در غیر اینصورت خراب است.
تفاوت اصلی فیوز با کلید مینیاتوری :
کدام درست است ؟ نام گذاری فیوز مینیاتوری استفاده از کلمه فیوز بدون مکمل بودن هم غیر حرفه ای است. در این سال ها بصورت غلط بسیار استفاده می شود همچنین مزیت های فراوانی که کلید های مینیاتوری در مقایسه با فیوز دارند در جعبه های فیوز یا جعبه های مینیاتوری ساختمان ها جایگزین کلید مینیاتوری است. در نتیجه به اشتباه فیوز به تنهایی به جای مینیاتوری نامگذاری می شود.
تیک صنعت برق
www.tsbargh.ir